Serdecznie zapraszamy na Czwartek Literacki:
Jak tłumaczyć OWIDIUSZA?

Rozmawiają: Aleksandra Arndt, Łukasz Berger oraz Monika Miazek-Męczyńska
Prowadzenie: Piotr Bering

20 listopada 2025, godz. 17.00 (!)
Sala Czerwona Pałacu Działyńskich w Poznaniu (Stary Rynek 78)

WSTĘP WOLNY

Szanowni Państwo,

listopad często kieruje nasze myśli ku przeszłości. Na najbliższym spotkaniu czwartkowoliterackim przeniesiemy się jednak aż o ponad dwa tysiące lat i porozmawiamy o Owidiuszu – antycznym elegiku oraz… skandaliście.

Publiusz Owidiusz Nazo (43 r. p.n.e.–17 lub 18 r. n.e.) to rzymski poeta i jedna z najważniejszych postaci w dziejach poezji łacińskiej i europejskiej. Aktualność jego utworów może zaskoczyć i zaciekawić niejednego współczesnego czytelnika. Nie tylko dla sensacji przypomnijmy, że utwory Owidiusza, zwłaszcza te o treści erotycznej, były wielokrotnie cenzurowane w ciągu historii.

Jedno z jego dzieł: Ars amatoria (Sztuka kochania) trafiło w XVI w. na trydencki Indeks ksiąg zakazanych, regularnie było palone albo cenzurowane. Jeszcze na początku XX w. zakazane zostało przez Stowarzyszenie Bibliotek Amerykańskich, nie można było nawet wwozić go do Stanów Zjednoczonych. W latach 30. rząd III Rzeszy usunął Owidiusza z programu nauczania niemieckich szkół. Dla polskich artystów okresu zaborów oraz PRL-u Owidiusz stał się symbolem poety-wygnańca, wymazywanego i usuwanego z rodzimych bibliotek, dlatego chętnie sięgali po tę postać w swoich utworach.

Grupa badaczy z Instytutu Filologii Klasycznej UAM, z inspiracji prof. Aleksandra W. Mikołajczaka, pod kierunkiem prof. Elżbiety Wesołowskiej postanowiła przetłumaczyć wszystkie dzieła Owidiusza na nowo – bez cenzurowania go i ugładzania. W 2024 r. nakładem Wydawnictwa Universitas ukazał się pierwszy tom ich wytężonej pracy – Amory, a całe przedsięwzięcie otrzymało Nagrodę “Literatury na Świecie” w kategorii: Inicjatywa wydawnicza.

Na tytułowe pytanie odpowiedzą należący do zespołu tłumacze Owidiusza:

dr Aleksandra ARNDT, dr Łukasz BERGER oraz prof. Monika MIAZEK-MĘCZYŃSKA

Prowadzenie: prof. Piotr BERING

Zapraszamy!

—————————————

DR ALEKSANDRA ARNDT – tłumaczka z języka łacińskiego (m.in. elegii miłosnych Tibullusa) i niemieckiego. Jej zainteresowania naukowe koncentrują się na translatoryce i komparatystyce literackiej.

DR ŁUKASZ BERGER – filolog klasyczny i hispanista, badacz komedii rzymskiej; reżyser Studenckiego Teatru Klasyków „Sfinga”. Badacz pragmatyki językowej oraz teorii komunikacji.

PROF. MONIKA MIAZEK-MĘCZYŃSKA – filolożka klasyczna, tłumaczka i edytorka pism Michała Boyma; autorka poetyckich tomików dla dzieci przybliżających antyk. Interesuje się poezją epoki augustowskiej, epistolografią i recepcją antyku w czasach nowożytnych.

PROF. PIOTR BERING – mediolatynista i historyk średniowiecza. W swoich pracach skupia się głównie na średniowiecznym teatrze łacińskim oraz recepcji kultury antycznej w średniowieczu i renesansie.

Organizatorzy:

PAN Biblioteka Kórnicka
Fundacja Zakłady Kórnickie
we współpracy z Wydawnictwem Universitas