Wstęp
Sesje
Mowy
Noty
Projekty
Traktaty
Nominacje
Tabele
Przypisy


Przymówienie się

Ignacego Gosławskiego

Posła województwa sandomirskiego

dnia 29 [popr. z 27 atr.] augusta 1793 roku, za projektem JW. Szydłowskiego posła płockiego, wstrzymanie negocyacyi z Królem pruskim i oświadczenie protestacyi przeciw niemu, w sobie zamykającemu

Kiedy Rzym zbliżał się do upadku, kiedy Rzymianin spodlony wyrzekał się Ojczyzny, kiedy znarowiony zbytkiem, brzęk złota nad Ojczyznę przekładał; w ten czas to, na nieszczęście Rzymu Katyliny się zrodziły, w ten czas to, dla podłości były otworzone żniwa do zbioru bogactw. Lecz los, co w najsmutniejszych Ojczyzny momentach, dawał wielkich mężów, wpośrzód zepsutych Rzymian, przeznaczył cnotliwego Cycerona, by odkrywając spiski i zdrady Kataliny, dowiódł, że wyrodny Katalina sprzysiągł się na zgubę Ojczyzny.

O! ledwie mi Rzymian z dzisiejszą Ojczyzną porównać nie przychodzi, znalazł się rodzaj Katalinów szkodliwych niegdyś Rzymowi w naszej Ojczyźnie, lecz przecie nie brakuje nam na Cyceronach.

Niepróżnie cnotliwy Szydłowski poseł płocki wyrzekł z determinacyą: że z chęcią podda głowę pod sąd, lecz by i zdrajcy głowa obok jego padła. Być może, że głowa tego cnotliwego spadnie z karku, pod miecz mściwego gwałciciela, ale nie sam tej zemsty zostanie ofiarą. Ja pierwszy będę następcą jego, chętnie składając moją głowę, bym mojej Ojczyźnie szkodliwych umniejszał Katalinów.

Projekt Szydłowskiego posła płockiego mam za cnotliwy, zdobiący jeszcze charakter narodu polskiego, i dowodzący, że jest jakakolwiek w narodzie, choć pod orężem obcym stękającym, energia.

Cnotliwi Prawodawcy! których liczbę obszerną już od dni kilku Ojczyzna ogląda; stańcie z determinacyą, albo żyć cnotliwym, albo nim zginąć.

Zawołajcie wraz ze mną o podniesienie projektu tego cnotliwego posła i on zmieniajcie w prawo.

Przeczytane noty wczoraj, które pióro może występnego Polaka układało, mają nas straszyć? Byśmy ku Ojczyźnie wyrodnemi stali się? Jest to rzucony postrach, jako na dzieci, które i cienia zwykły się ulękać. Pytam się, co gwałciciel do mego ucisku przyda nad to, co mnie i współbraciom już zadał. Niechaj zdradliwy gwałciciel obszerniejsze na ziemi mojej Ojczyzny dla swojej chciwości wyznacza granice, niechaj województwo moje, którego jestem reprezentantem zabiera. Ja poniosę głowę pod wyrok moich współbraci, i powiem: że za to gwałciciel pod swoją przemoc was zabiera, żem cnotliwy wasz sługa niewoli współbraci w prowincyi wielkopolskiej zostających, podpisać nie chciał i temu sprzeciwiał się.

Zostawiłem ojca mego okrytego siwizną, któremu ostatek życia spokojnie przepędzić należy, z szczupłym majątkiem, co i dla mnie miał być udziałem, o trzy mile tylko od gwałciciela, chętnie i z tego czynię gwałcicielowi ofiarę, bym sam był wolny od narzekania współbraci, żem do ich niewoli nie należał.

Nie chcę być zgadywaczem przyszłości, ale pamiętajcie cnotliwi, że Europa na ten gwałt, co sobie z słabych nas robi igrzysko, obudzić się koniecznie musi.

Mniemając, że wpośrzód cnotliwych znajduję się, żądam i proszę JP. Marszałka sejmowego, aby projekt JW. Szydłowskiego płockiego, ku decyzyi podniósł, którego jeżeli ujrzę memu żądaniu sprzeciwiającego się, zaproszę wraz z sobą pod Laskę, dowodząc mu wiarołomstwo szkodliwe mojej Ojczyźnie, wszak do tej mam drogę utorowaną.

Królu dobry! Potrzeba, by niegodny w tej Izbie znajdujący się wyrodek, widział nad sobą karę wiszącą, by wyrodnego głowa wprzód padła na ziemię, nim się targnie ręką świętokradzką na zgubę Ojczyzny. - Potrzeba, mówię, by kara dla współczesnych przykładem, a dla potomnych wzorem była, aby, jeżeli się w ich czasach znajdzie podobny, życia jego nie skąpili. Proszą cię cnotliwi, byś z senatu raczył nominować do sądów sejmowych, a stan rycerski, zwykłym sposobem spomiędzy siebie do tych sądów wybierze. Wzywa cię naród do tej nominacyi, którą łaskawy Ojcze nie racz odmawiać.


Copyright 1998 by Biblioteka Kórnicka PAN and Centrum Elektronicznych Tekstów Humanistycznych