Przymówienie się

Jaśnie Wielmożnego Imć Pana Buchowieckiego

Chorążego i posła wdztwa brzeskiego

w materyi wojskowej, na sesyi sejmowej dnia 5 augusta roku 1793 w Grodnie, miane

Najjaśniejszy Miłościwy Królu!

Najjaśniejsze Sejmujące Stany!

Do podniesionego na dniu onegdajszym z deliberacyi projektu JW. Kasztelana Wojnickiego szanownego senatora, moje otwierając zdanie, wątpić nie mogę, że ten godny senator dzisiaj jako regimentarz najwyższą w wojsku koron. utrzymujący komendę, równie jest gorliwym ku oszczędzaniu skarbu publicznego, ile dopioro w ścieśnionych Rzpltej dochodach, jako i czułym wodzem o zapłatę wojsku za przeszłość i na przyszłość należną.

Zaiste! Jeżeli która część ludzi w całym świecie (śmiało mówić mogę) tedy żołnierz oprócz najnieznośniejszych trudów, życie własne dla Ojczyzny zawsze mający exponowane, najregularniej być nadgradzanym za swoją posługę powinien, tym bardziej żołd już wysłużony, oddać jemu przed wszystkiemi wydatkami Rzpltej najepierwiej należy; lecz że biedna Ojczyzna nasza w tak smutnym dopioro położona stanie, że pewnego onej jestestwa nikt z nas widzieć i terminować nie może, dopóko traktat z dworami petersburskim i berlińskim ukończony zupełnie, i kraj odgraniczony nie będzie. - A zatem i widok pewnego Rzpltej dochodu dotąd Stanom Sejmującym być okazanym nie może, ale to, co do uproporcyonowania wydatków nieuchronnych Rzpltej potrzebnym będzie.

Co zaś się ściąga do zapłaty wojsku koronnemu za przeszłość, czyli prosto mówiąc do oddania każdemu wysłużonego, a zaległego żołdu, w tym gdy już mam drugi dogodny JW. Gołyńskiego posła czerniechowskiego podniesiony projekt, i z tych dwóch jedną składających potrzebę, już ułożony jeden do decyzyi z zaleceniem Kanclerzom obojga narodów negocyowania z JW. Ambasadorem rosyjskim i z Ministrem pruskim, ażeby oficyalistom skarbowym z zaległych w zabranych krajach podatków wolne oblikwidowanie być mogło, i te przez komisye skarbowe obu narodów przed stany nam sejmujące przyniesione było, a przez rzeczone dwory, massa pozostałych podatków Rzpltej naszej, aby powróconą została; spodziewałbym się, że gdy tego skutek nastąpi, nie tylko że będzie z czego żołd zaległy wojsku zapłacić, ale też gdy przyjdzie zmniejszać wojsko do potrzeby tylko wewnętrznego bezpieczeństwa i utrzymania porządku krajowego, oficyerom biednym odchodzącym ze służby, którzy pokupili rangi, do zapłacenia czteroletniej gaży pewny pozostanie fundusz.

W takim rzeczy porządku, jeżeli znam być koniecznie potrzebne jak najściślejsze ze wszelkich przychodów, etiam z łażów na monecie moskiewskiej do właściwego kursu rosyjskiego przez uniwersał Generalności dozwolonej, a dawniej podług redukcyi krajowej do skarbu importowanej oblikwidowanie skarbów obojga narodów, dla oszczędzenia skarbów publicznych i pomnożenia dochodów, radziłbym z miejsca mojego, ażeby też odtąd rangi oficyerskie (jak się praktykowało) dla nikogo ze skarbu publicznego nie były płacone, żądam oraz, ażeby lustracya wojska obojga narodów per provincias przez JWW generałów inspektorów i pisarzów polnych, z dodaniem po dwóch cywilnych ze służby wojskowej wyszłych, respective każdej prowincyi instantanee przeznaczona została, stan zaś kasy każdej brygady, regimentu i batalionu, niemniej korów artylerii i pułków lit., w jakiej ilości effective znajduje się, ażeby w jak najprędszym czasie komisja wojskowa przed Stany Sejmujące rapport akkuratny i niemniej ilości głów wojska przyniosła; w tym celu projekt mój do laski podaję.