Chełmski Suffczynski [dopisane atramentem]

Przymówienie się tegoż - dnia 27 lipca 1793 roku

Mości Panie Marszałku!

Honor twój znam być honorem Izby, hańbę jednego znam być nieodłącznie hańbą drugiego; gdy do decyzyi mojej tocząca się teraz przyjdzie materya, będę umiał cnocie nadgrodę, a niecnocie wymierzyć karę.

Miłościwy Panie! Najjaśniejsze Skonfederowane Rzeczypospolitej Stany!

Dopełniając pokilkakrotnie tej krajowi posługi, zdziwiony i zgorszony na dniu dzisiejszym zostałem; iż pomijając, że jest wbrew prawu, ale że w czasie tym, w którym nie różnić się, ale jednoczyć swe zdania przystoi i należy, słyszałem w tym momencie głos kolegi refutujący głos koledze od tygodnia miany.

Te rozjątrzenia znając, iż więcej uszczerbku przez niszczenie czasu, niż pożytku krajowi przynieść mogą, zaklinam was, JWW. Koledzy, na miłość własną, abyśmy takowych poprzestali głosów, które źle wziętą o nas będą się zdawali zatwierdzać opinią; iż Polacy w nieszczęściu własnym, zamiast tego, iżby skuteczną radą wspierali Ojczyznę, na zwadach i sporach między sobą czas trawią. - Oświadczam się przeto przed W. K. Mcią, jako najlepszym posług moich świadkiem i sędzią, iż nigdy prawa tego nie przestąpiłem. Oświadczam się oraz i w tym momencie, iż nie myślą refutowania głosu JW. Wyszogrodzkiemu Mikorskiemu, który wyraził, iż podział władz zgubił Rzym, a mianowicie przy ustanowieniu triumviratu, przypomnieć temu zacnemu koledze winienem, co do upadku Rzymu, że ten ustanowieniu trybunałów przypisać należy. - Co zaś do naszego kraju, odwołuję się do głosu mojego przed kilką dniami mianego, w którym jaśnie tłumaczyłem się, iż za panowania Waszej Królewskiej Mci, podobnego Rzplta kilkakrotnie doznawała władz swoich podziału.

Nota do Ministra pruskiego, którą JO. Książę Imć Koronny i JW. Litewski, Pieczętarze przed was, Najjaśniejsze Stany przynieśli, podług mnie zdaje się być niedokładną i niedostateczną i śmiało się odwołuję do przekonania tych godnych uwielbienia Ministrów, o moim realnie dla nich szacunku i osobistym poważeniu, iż nie myślą krytykowania ich światłych zdań, ale z przekonania mego mówię, iż zdają się być najesencyonalniejsze obiekta opuszczonemi: jako to w roku 1764, gdy w ów czas imieniem Króla Imci pruskiego JP. Benoit dopraszając się o przyznanie Królowi i Panu swemu tytułu Króla Prus całych, zaręczył Rzpltej w Deklaracyi swojej następnemi słowy: Nihil quidquam a corpore Reipublicae adimam, nec adimere permittam; i chociaż pomimo powyższej deklaracyi w roku 1772 pokusił się o części krajów Rzpltej dotychczas przez niego dzierżanych, wszelako w roku 1775 zawartym traktatem zabezpieczał nas, iż spokojnemi być byli winniśmy; gdy to, co w ów czas z narodu słabości skorzystał za wieczne i niewzruszone, równie chciwości swojej, jak i spokojności naszej granice położył, potrzebne osądziłem także być odwołanie się do deklaracyi Króla Imci pruskiego imieniem Sejmowi zeszłemu podanej przez Ministra jego Hrabiego de Luchesini. Nie należało być przepomnianym oświadczenie tegoż ministra imieniem pana swego temuż Sejmowi pod ów czas czynione, gdy JW. Zeliński Kasztelan Biecki w ów czas zda mi się zasiadający w Deputacyi Interesów Zagranicznych, o odgłosie intencyj Króla Imci pruskiego, względem zabrania Gdańska i Torunia, Sejmującym Stanom doniósł; cóż na to odpowiedziano na zapytanie, jeśli nie to, że Król Imć pruski, jako aliant i sprzymierzeniec, nie tylko, że o tym nie myśli, ale nigdy o tym nie pomyśli, i to co tamtemu Sejmowi służyło na zaspokojenie obywatelskiej troskliwości, w dzisiejszym na nowo nas wszystkich trwożyć zdaje się.

I lubo, Mci Panie Marszałku, dzisiejszych Króla Imci pruskiego pretensyi nie umiem nazwać, tylko tworem wyszukanych do kraju naszego legalności, a chciwym na upadku i zniszczeniu naszym własnego wzrostu. Wszelako o rozdrukowanie podanego przez JW. Drewnowskiego, Posła Łomżyńskiego, do negocyacyi z Dworem berlińskim projektu, i onego nam komunikacyą jak najprędszą z miejsca mego upraszam.