Wstęp
Sesje
Mowy
Noty
Projekty
Traktaty
Nominacje
Tabele
Przypisy


Przymówienie się

Jaśnie Wielmożnego Imci Pana Ludwika Chodźki

Posła Pttu Oszmiańskiego

na Sesyi Sejmowej dnia 5 lipca 1793 roku w Grodnie in Turno

Królu Najjaśniejszy i Prześwietne Stany!

Już w tym momencie stanęła Rzplta nasza na kresie upadku, już widziemy, iż ją wielu z synów odstępuje.

O, jak rzecz nieszczęśliwa! Że propozycya tak misternie podana, iż czy to powiedzieć affirmative czyli negative, wszystko Ojczyźnie zgubę przeznaczać zdaje się; o, jak mówię, żałować mi jej z gorzkiemi przychodzi łzami, wolałbym, aby te oba wnioski nosiły tytuł negative, a zaś dzisiaj uczyniona w przytomności samegoż JW. Marszałka Sejmowego i wielu tej to instrukcyi projektowanej poprawa nazwać się mogła affirmative; lecz te chęci prawdziwie ku Ojczyźnie wierne, zostawić muszę nieutulonej rozpaczy.

Królu Najjaś., patrzysz wespół z nami na śliską podstawę naszej Ojczyźnie wyciosaną, przenikasz mądrością, iż są w tej Świątyni ręce otwierające dla niej grobowiec, widzisz, Ojcze, łzy synów, za nią do Twojego niosących serca. Czyż można, aby te w czułości Twojej nie nalazły miejsca! Czyż można, abyś już na wieczne niepowstanie dobijaną nie chciał ochraniać Ojczyznę! Królu! Pokaż w tym przynajmniej ostatnim momencie jej upadku, mężne i przed nikim nie uginające się serce, bo lżej nam będzie, gdy przemoc ostatnią krwi przez siłę z nas wyciągnie kroplę, niżeli widzieć w ręku nielitościwych synów Ojczyznę ginącą.

Królu! Mówię z żalem i sercem zapalonym, ale też nie zboczę z tonu uszanowania, gdy przypomnę, żeś zaręczał ratować Ojczyznę biedną, żeś zaręczał mieć ją w prawdziwej opiece, wolno nam przeto z pokorą upominać się, iżbyś nie łamał stałego (bo królewskiego) słowa. Wolno nam Ciebie, Najjaś. Panie, prosić, iżbyśmy nie ujrzeli przyczyny osłabić naszą ku Tobie ufność. O bodaj zginął moment poczynający rodzić dla biednej Ojczyzny nieszczęścia, o bodajby się żaden z nas nie stał narzędziem szkodzenia onej.

Wolałbym w tym aż nadto smutnym momencie zamilczeć z otworzeniem mojego zdania, lecz w tym nieszczęściu, acz niechętnie, z dwojga lżejsze zło obierając, zgadzam się na wczorajszą przez deputowanych poprawę, i daję moją kreskę affirmative, z tym jednak warunkiem, aby na skutek projektu JW. Narbutta Lidzkiego, wolno było dodatek jakążkolwiek zginionej Ojczyźnie ulgę przynoszący dołączyć.


Copyright 1998 by Biblioteka Kórnicka PAN and Centrum Elektronicznych Tekstów Humanistycznych