Sessya 9.

Dnia 17. Maji

Xże Jmc Marszałek Sessyi dzisieyszey zagaienie od tego, na czym solwowana iest wczoraysza, że Proiekt względem Konferencyi yDeklaracye postronnych Dworow według powszechnego Ządania czytanebyć powinny, audientiam onychze intimovit.

Xże Jmc Prymas wracaiąc się do dawnieyszey zalety swoię, y ządaiąc, aby Jchmc

[97]

Posłowie unikaiąc wycięczenia czasu względem ułalwienia Materyi Concludendorum Consiliorum, żeby ieden drugiemu w głos tak iak y On sam doznawać tey przykrosci musi, niewpadał, a do Jnstrukcyi sobie od Woiewodztwa daney krotko przymowiwszy się multilogvium do dobrey zachował Kompanyy, Kiedy Projekt respektem Konferencyi iuż gotowy przeczytanym y podpisanym zostanie, przystąpienia doprojektu intuitu pokoiu z Dissydentami ustanowienia, iżby Jm przychylne Dwory protekcyami Swemi Rzepltey niezatrudniały, dostatecznego zapobiezenia zalecaiąc, tudzież rodzącą się względem Tytułow tak od Jmperatorowey Jeymci Rossyiskiey ratione Całey Rossyi, iako tez od Krola Jmci Prusgo względem słowa od Pruss naszych nazwisko biorącego przez Ministrow affektacyą rozeznac, oraz Rewersow y Dektaracyi tak Dworu Peterburskiego, iako tez Berlin go wy-

[98]

słuchac rekomenduiąc, aby zabieraniem głosow, innych Materyi niewtrącać, po wyżey rzeczone okolicznosci juxta turnum nayprędzey decidi judicavit.

Jmc P. Uslezewski Podkomorzy y Poseł Wiski aby według solwowania Sessyi wczorayszey ante omnia względem Konferencyi napisanego projektu Rewersow, tudziez deklaracyi postronnych Dworow danych nastąpiło przeczytanie, dopominał się.

Lecz JP. Łopacinski Poseł Mscisławski in haerendo propozycyom od Xcia Jmci Prymasa wyszłym, et pro primo Religionis materiam ad deliberandum zalecaiący aby Projekt w zględem obwarowania Wiary S. imprimis został przeczytanym, domawiał się, a Jmc P. Męcinski Stta y Poseł Wielunski względem Tytulow odzywaiąc się, aby też Tytuły Gruntom y Granicom Polskim nieszkodziły, praecevebat, oraz aby Jchmc Posłowie ex

[99]

Vinculo Jnstrukcyi Swoich mieli czas in desideryys subipraecomissis pro satisfactione odezwania się ostrzegał.

Naco Xże Jmc Prymas refutando, aby Jchmc Posłowie ad mentem Jnstrukcyi ządze do przerzeczonych Dworow sciągaiące się od Woiewodztw ad promovendum maiący in scripto Jchmciom do Konferencyi deputowanym o otrzymanie skutku onez podali, proposuit.

A zatym według poprzedzonego na przeszłych Sessyach powszechnego ządania przydatek do Konferencyi Projektu przez Jmc P. Ogrodzkiego Sekretarza Seymowego gdy przeczytany został, JX.Młodzieiewski Konclerz Xcia Jmci Prymasa y Kathedry Gnieznienskiey zaczął czytać Rewersa y Deklaracye Dworow wyzey namienionych, iako to Notę z przyczyny Smierci Krola Jmci Jmci Panu Keyserlingowi Pełnomocnemu Dworu Rossyiskiego Ministrow i względe pretendowanego Całey Rossyi Tytułu,

[100]

aby pod tymze nazwiskiem do Rusi Polskiey pretensya iakowa niesciągała się, przez Xiązęcia Jmci Prymasa d. 8. 9bris 1763.podaną.

Odpowiedz na niąż upewniaiącą iż Jmperatorowa Jeymc Rossyiska nietylko pod Tytułem Cełey Russyi zadney do Rusi Polskiey ani chce, ani pragnie zakładać pretensyi, lecz przeciwko innym luboderwania częsci Kraju, lub zaszkodzenia wolnosciom Rzpltey usiłuiącym wszelką pomoc y bespieczenstwo oswiadcza sub 10ma ejusd eodem Anno datowaną.

Obwieszczenie przez Xcia Jmci Prymasa do Kancellaryi Jego, aby wszelkich Skryptach Memoryałach, y Aktach Tytułu Całey Rossyi y Samo Dzierzcy uzywanie zaniedbanym niebyło 11ma ejusd eodem Anno podpisane.

Notę Jmci P. Benoit Krola Jmci Prusgo Rezydentowi przez tegosz Xcia Jmci Prymasa po Smierci Krola Jmci względem Tytułu Krolewskiego ze Mu przez naydystingwo-

[101]

wansze względy salvis Reipubl. juribus non negatur 18ia 9bris1763. podana = Respons na tęż Notę od Jmc P. Benoit Rezydenta Jmieniem Monarchy swego Rzpltą przez przyimowanie dobrym sercem Ieyze dla Siebie przychilnosci o niezawodnym Praw do Prus Polskich sciągaiących się in rem Rzpltey upewniaiącym. 3tia Xbris dany 1763.

Skoro wymienionych Dowodow przeczytanie nastąpiło, zaraz odezwałsię Jmc P. Męcinski Stta y Poseł Wielunski, aby względem Tytulow iako tesz y innych Materyi ad Statum należących bez niereferowania się do Rzpltey Senatus Consilia nierządziły się czataiąc do tey okolicznosci daną sobie od Ziemi Jnstrukcyą aby Jchmc Senatorowie in praerecensitac Status Materias niewdawali się Vetante Lege na Seymie teraznieyszym cum reassumptione dawnych Statuenda. Naco Xże Jmc Prymas reponendo Wniesienie te Seymow niedochodzeniem oraz Przeswietney Ziemi Wieluns-

[102]

kiey niezupełną uwiadomienia prewencyą iak refutavit, tak cierpliwosci o wysłuchanie dalszych Memoryałow exposuit. Jakosz wtey mierze zupełnie zadosyć się Stało Woli Xcia Jmci Prymasa, a dla łatwieyszego Jzby zdania wyrozumienia ex turno w tey Materyi Senat wotować zaczął.

Jmc P. Zbyyewski Kasztellan Kaliski oswiadczaiąc podziękowanie w zabranym głosie Przeswietnemu Stanowi Rycerskiemu ze pierszenstwo Senatora Wwdztw Jego w zagaieniu uznało Xcia Jmci Biskupa Poznasgo y Posłow z Koła Jego legalizować raczyła, zeby iednak w potomne wieki ta powaga w preferowaniu Swieckich Senatorow Laudo aprobowana była, proposuit to Sensui Zgromadzonyhch Stanow. Do oddanego Xciu Jmci Wwdzie Ruskiemu Regimentarstwa itidem swoie łaczył ukontentowanie. A ponieważ Jmc P. Hetman WK. bez wiadomosci Rzpltey Rezydenta swego Jmc P. Stankiewicza u Porty Ot-

[103]

tomanskiey trzyma, a tym sposobem w niepotrzebne Rzpltą z Portą Ottomanską usiłuie wmieszać Kłotnie, Zaczym cum de nuntiatione teyże Porcie y Hanowi Tatarskiemu przez wysłanie Posła radził uczynic obwieszczenie, że Jmc P. Hetman W. K. Komendą Woyska iest przewinowany mocne przytym, aby Delegowany Porcie oswiadczył od Rzpltey urażenie, ze do tak dystingwowanego y od wszystkich Potencyi konsyderowanego Monarchy partykularnego charakterem Legacyi zaszczycił Człowieka, y żeby żadnego Kredytu Jmc P. Hetmana u Porty niemiał, in Credentialibus apponere tę Klauzulę życzył.

Xże Jmc Prymas obliguiąc aby nowemi Materyami czas zbawienny niewycienczał się ad turnum przystąpic zyczył względem wyzey proponowanych Konferencyi y Tytułow.

Primus ex Ordine do Wotowania JX. Biskup Kujawski szacuiąc sobie dowodne Sentymenta Xcia Jmci Prymasa iak gruntownie

[104]

w kazdey matryi nalezyte przed się bierze do ucalenia Praw y Wolnosci Rzpltey Kroki, tak zupełnie assensui Jego acquievit, wczym go Jchm XX. Biskupi nasladowali.

JX. Wodzinski Biskup Smolenski itidem łącząc się do tegosz zdania, podał to ad deliberandum, iż o Tytuły Dworow Zagranicznych naylepsza by rzecz była, aby Krol przyszły iako Stan trzeci oneż aprobował in plenis Ordinibus.

Jmc P. Wielopolski Wwda Sandomirski do tegosz JX. Biskupa referuiąc się zdania, explicavit, że dwa Stany decydować Jnteressu tego niemogą.

Jmc P. Massalski Kasztellan Wilenski na przerzeczone Tytuły pozwalał, aby iednak dla wszelkiego bespieczenstwa Rewers byłdany od Dworow Tytułu pretenduiących ze Prawom Rzpltey y Krajowi nil to derogabit, radził.

Jmc P. Cetner Wwda Bełzki aby Dyploma osobno na to Dwory Berlin.y Peterburski

[105]

dały, domawiał się.

Po zakonczonym Wotowaniu Senatu na Tytuły Dworom wspomionym salvis juribus Reipub. pozwalaiąc, Stan Rycerski wotować zaczął.

Jmc P. Małachowski Poseł Krakowski do Jmc P. Kasztellana Wilenskiego zdania swoie łącząc, o Relegacyą od Porty JP.Stankiewocza instabat.

Jmc P. Wielopolski Stta Lanckoronski Poseł Krakow. itidem Kollegi swego aprobuiąc zdanie, intulit, aby Punkt o Religyy naypierwey był decydowany, a poniewaz Dyssydenci za panowania domu Saskiego ad panem bene meventium wcisnęli się, tak dalece ze Ekonomie Krolewskie, Cła y Szarze Woyskowe zgoła wszystkie Urzędy są niemi napchnane, aby non obstantibg possessionibus eorund. provacantibus Laudo Seymu tego aprobowane były przed innemi Materyami to ustanowic zalecał.

Jmc P. Gurowski Poseł Poznanski nie-

[106]

wchodząc ieszcze w explikacyą Jzbie iakie od Graffow pogranicznych w Dobrach Jmc P. Miecielskiego Stty Osnickiego y Jnnych dzieią się wiolencye, bo osobno hoc desideriu przy Konferencyi proponować będzie, expressit, ze pretandowany Dworu Peterburskiego Tytuł, między Krolem Janem III. y Piotrem Alexewiczem in A'o 1680. Iest pozwolony Jmperatorstwa Tytuł Całey Rossyi, itide 1634. Za Władysława Laudo Seymu conclusum his verbis qd Dux magnus Rossiae non extendet ad Ducatum Rossiae in Polonia suum Principatum; a zatym Tytułu tego denegere nieradził.Względem zas Dyssydemtow, lubo dosyć liczne są o nich Konstytucye1714. et 1756. dawne ustawy reassumuiące, kiedy iednak od wszystkich Urzędow Dyssydentow exkludowały a te słowa wyraziły =tak przecie = że Woyskowe Szarze trzymać mogą ktore sobie do innych Urzędow et ad Panem bene-

[107]

merentium interpretuią, zaczym aby te słowa z tey Konstytucyi eliminowane były, y aditus ad omnia officia z uszczerbkiem Szlachty pozwolony im nie był, itidem non obstantibus possessionibus etia y w Szarzach Woyskowych privare ich nalegał.

Jmc P. Horaim Podkomorzy y Poseł Wilenski co do Tytułow przymawiaiąc się, expressit, iż to ieszcze dobrze, że się Rzpltey Dwory te kłaniaią, a zatym kiedy się deklaruią iż in praejudicum Kraju Rzpltey nic usurpare tego fide Sacrosancta przyrzekaią, zaczym ad de titulum depone pileum, w tych słowach głos swoy skonkludował. O Dyssydentach zas kiedy Jch ieszcze Bog cierpi, zaczym prosił za niemi aby Konstytucya 1736. dla nich ocalona była, mowiąc, ut convertantur et vivant.

Jmc P. Wawrzecki Poseł Wilkomirski na Tytuły pozwalaiąc, o Dyssydentach nay-

[108]

pierwey sancire Leges radził, a przytaczaiąc to podobienstwo, iż kiedy kto Bogu rebellizuie, ten Rzpltey wiernie słuzyć niemoże.Wszak Anglia, Dania, y inne Panstwa przez Politykę Dyssydentow zginęły, y tu się nie mniey na tę nieszczęsliwość zanosiło, kiedy wszędzie nad pozwolone sobie mieysca cum exercitio Religyy swoiey extenduntur, a toli iednak że ich Rzeczplta tanqm partes accessorias tollere musi, zaczym iako partes accessoriae Ciała są Paznokcie, Włosy, et alia, ustrzygać potrzeba, tak Dyssydentow mocą teraznieyszego Seymu ustrzyc serio domawiał się, et in reliquo względem prywacyi do innych głosow stosował się.

Jmc P. Dobiecki Poseł Sandomirski reassumuiąc poprzedzone głosy do obwarowania in posterum dla Dyssydentow Cisnących się do Lask Krolewskich Jchmciom Pieczentarzom Oboyga Narodow naymiey-

[109]

szego Przywileiu pieczętowania Laudo praesenti zabronic et terminum Tactum zaraz do Sądu za tę zuchwałosc w prokurowaniu Przywileiow wydawać radził.

Jmc P. Poninski Stta Kopaynicki Poseł Kaliski na Tytuł Jmperatorstwa Dworowi Rossyiskiemu pozwalał tak iednak, aby Jmperatorowa Jeymc wprzod Jnflanty, Smolensk y inne Kraje Rzpltey wrociła.

Jmc P. Ukolski Poseł Trocki na relegacyą Jmc P. Stankiewicza od Porty nalegał wieloscią głosow będąc iuż wsparty, y aby Rewersały Dworow Zagranicznych in Volumen Legum ingrossowane były, radził. A iako Jmc P. Wielopolski Poseł Krakowski dostatecznie o Dyssydentach w głosie swoim wyraźił, tak przychylaiąc się doniego, sądząc ze zbawienne Dzieło aby ieszcze z Poczt wszystkich, ewakuowani byli, a Jmc P. Mokronowski Generał Poczt Koron.

[110]

y W. X. Litt. Juramentum fidelittis wiernego Listow przesyłania wypełnił, zyczył.

Jmc P. Małachowski Stta Piotrkowski Poseł Sieradzki sądząc iż Dyssydenci na Konstytucyą 1717 niemaią narzekać przyczyny aby Zborow nowych nie erygowali, prohibere radził, Jchmciow zas Kanclerzow Oboyga Narodow, aby zadnego Przywileiu Jm niepieczętowali, in posterum obowiązać zyczył, itidem aprobuiąc głosy Jchmciow Kollegow względem prywacyi teraznieyszych Possessorow Łask Krolewskich w wszelkich Urzędach.

A kiedy tak ex Turno Wwdztwa Posłowie wotowali iednostaynie dopominaiąc się aby Jmc P. Stankiewicz u Porty zostaiący był ztamtąd relegowany, aby Dyssydenci á pane bene merentium exkludowani byli, y ad praesem possessionati tychze Łask Krolewskich priventur. Zbory nowo erygowane odebrać, Szkoły skassować

[111]

radzono, o Zydach takze nowe Prawa postanowic, y podatki na nich większe uchwalic y per classes rozdzielic, do Robot iak chrzescianie poddani robią, obrocic wnoszono, dla czasu niedostarczaiącego wszyscy Jchmc Posłowie wotowac niemogli, ponieważ w tak długim przeciągu te materye wniesione z finalną decyzyą ustanowioneby niebyły, więc Xże Jmc Prymas solwował Sessyą na dzien jutrzeyszy.