Sessya

Trzydziesta

d. 14ta Junyy.

Zagaienia dzisieyszego Xże Jmc Marszałek obszerną trudnic niechcąc wymową, w krotkich słowach expressit, aby Przeswietne Stany dązący do zapadnienie czas menazuiąc przystąpic chcieli do ułatwienia przeczytanego na dniu wczorayszym względem

[461]

sprawiedliwosci Projektu.

Zas Xze Jmc Prymas niespodziewaiąc się tego aby Sprawiedliwosci Swiętey uregulowanie tak wielkim postępowało uporem, iak przed kilką dniami zagaione dotąd bez decyzyi nie skutkuiącym zostaie, nim Projekt względem tegoż dostatecznie umówionym nie będzie, interea ad mentem Konstytucyi 1756. ratione Opactw przez S. P.Tarła Wwdę Sandomirs'go ex parte Rzepltey z Nuncyuszem na ow czas Paulicim Comissa S=ae Sedis Apostolicae wypełniaiącym ułozone Concordatum in Volumine Legum ad us'q nieznayduiące się aby approbowanym na Seymie teraznieyszym po między Ustawami miesciło się, proposuit ządaiąc przeczytania ułozonego huncce ad effectum projektu, do ktorego lubo tez Concordatum in originali nieznayduie się per in curiam Cancellariae, ze w nich zaginał ex Actis iednak S=ae Nuntiaturae ze zawsze być moze per authenticum extractum wypisany, et in approbationem zaingrossowany, aby tylko Przeswietne

[462]

Stany zgodzic się na Projekt chciały, allegando.

Gdy niektorzy odezwali się z tym, iak approbari ma rzecz takowa, ktora in originali non producitur, zas licznieyszemi głosami inni o przeczytanie tegoż projektu instabant, przeczytano go insequentia: Jż stosuiąc się do Konstytucyi 1736. Sub Tit: Mollificatio Konstytucyi 1726. zaszłe o Opactwa Z Stolicą Apostolską Concordatum przez W=o Tarła na ow czas Wwdę Sandomirskiego z Wielebnym w Bogu Paulucim Nuncyuszem w Opisie14. Artykułow zawarte teraznieyszą Ustawą ztwierdzamy y aby Jura honorifica przy Opacie Klasztornym zostawały, mieć chcemy; Nadto, aby Opaci tak Commendataryy, iak y Klasztorni podług tegoż Concordatu rzadzili się, zalecamy. A poniewać Opactwa pro Commendataryys wyznaczone roznie periclitantur in Urbe, iako to na Opactwie Hebdowskim bez wiadomosci Krola y Rzepltey rozne w Rzymie otrzymane są przeciwne Jnstrumenta, tych przeto nieprzyimuiemy, a Klasztorowi Hebdows-

[463]

kiemu Krzyzowickie beneficium totaliter inkorporuiemy, o co z Nuncyuszem Xże Biskup Krakowski pro ratihabitione concertare ma. W Kapitule Warminskiey ponieważ Konstytucye 1699. y inne Prawa uchwalone łamią, przeto pomienione Ustawy reassumuiąc, aby Prelatur y Kanonyy Cudzoziemcy Jndygenatu niemaiący nieosiadali, ale tylko sama Szlachta oprocz czterech Doktorow ex solis Varmiensibus Civilis Status być powinnych na tychże Prelaturach y Kanoniach miesciła się, y na Trybunał Wielko Polski ieden Deputat corocznie bywał, miec chcemy. Takze co do Kollegiat 1607. 1633. etc. Konstytucye reassumendo, aby ignobiles na Prelatury przyimowani nie byli, waruiemy. Fundacyą Panien Ka noniczek od Wielm. Zamoyskiey z zebranych Summ gotowych uczynioną utwierdzamy, tudzież Probostwo Piotrkowskie na Prezydenta Gnieznienskiego co rocznie w Trybunale zasiadać maiącego przywilejem Krola Jmci Augusta III. obrocone approbuiemy, oraz Dom WW. Piarow Łowickich utwierdzamy.

[464]

Kapituła Warszawska z Katedrami porownana, ponieważ szczupły ma dochod, przeto Przywiley w Roku 1758 pro incorporatione omnium Beneficiorum ad Commusiem massam, iżby praesentiam Ci tylko Praelati et Canonici brali, Ktorzy circa promovendu cultum divinum przytomni będą wydany, ey beneplacito Apostolico utwierdzony, Konfirmuiemy. Akademie Krakowską, Zamoyską y Wilenską przy wszystkich Prerogatywach y nadaniach bez prepedycyi czyi kolwiek zachowuiemy.

Skoro się to skonczyło czytanie, zaraz słyszeć się dał mocny hałas o Akademią Lwowską, ex cludi ab approbatione niepowinną. Zaś Jmc Pan Wilczewski Poseł Wiski interlocutorié w głos odzywaiąc się wyraźny iak nieprzeczył approbationi Concordati, tak ieden tylko Punkt przeczytanego projektu warował, aby zadna Plebania á prima sui fundatione odrywaną, y ani do Opactwu, do Kanonyy, tudziez zadney inney fundacyi nieprzyłączaną nigdy niebyła, gdy derogaret Juri Patronatus, Juri Majestatico, et Succedanei, Parochis, iż clerus etiam ex Nobili

[465]

Statu niemoglby się z czasem dalszym do naypartykularnieyszey docisnąc fundacyi.

Jmc P. Dobiecki Poseł Sandomirski allegando iż przyuczeni do słuchania Zaleceń Xcia Jmci Prymasa pozwolili chętnie na czytanie rekwirowanego approbationis Concordati Projektu, Lecz kiedy pod Opis iego wiele nadciągniono innych materyi, a po między niemi, etiam Akademie cum exclusione Universitatis Leopoliensis, chcą approbari, iako względem Akademyy Lwowskiey Przywileiem Jana Kazimierza y Augusta III. zaszczycaiącey się pozachodziły sądowne Mandaty y process circa litis pendentiam nieskonczonym ieszcze zostaie, tak tychze Akademyy generalem approbationem lub w Recess puscic, lub per turnum decydować svadebat.

Zas Jmc P. Małachowski Poseł Łomzynski czyniąc Stanom obiasnienie iako po między Lwowską y Zamoyską Akademyyami wszczęta Sprawa przez Dekret Assessorski intuitu finalis decisionis adesłana iest na Sądy Relacyine, y tamze czeka disjudicationem, ile approbatione tego, co dawnemi prawami iest confirmatum nie

[466]

życzył, tyle rownie svadebat, aby to, co subest quaestioni, resolvatur przez Sąd, iak w Nim Akademia Lwowska Przywileiow swoich cognitionem oczekuiąca do niegoż odesłaną zostać powinna.

Jmc P. Kuczynski Poseł Mielnicki cytuiąc, y explikuiąc Konstytucye 1613. Podlaskiemu y Kiowskiemu Wwdztwom super pluralitatem na Seymikach Servari Concessam słuzącą, oraz 1631. Posłow pluralitate obierać pozwalaiącą, iako u Wwdztwa Podlaskiego nigdy in executione niebyły, tak iz za Krola Michala liberum veto przez Konstytucyą 1678. mianować Marszałka y Deputatow pozwalaiącą nieco laedi zdawało się iż w lat 5. to iest 1683. Sub Tit. Deklaracya Konstytucyi Grodzienskiey taz Klauzula pluralitatis ac si per errorem Druku w Konstytucyą 1678. wyciągniona wygluzowaną y skassowaną została z ostrzezeniem Juros vetandi, ut allegabat, tak in manutentionem dicti liberi Veto adducendo Konfederacyą Generalną 1696. iż ta szacuiąc przez iednego Posła zaniesiony Manifest do przyszłego Seymu wszystkie Materye

[467]

zachowała, ad solam nonnisi defensionem naturalem przystępuiąc, Konstytucyą 1718. ktora głos wolny naywięcey in Jure vetandi funduiący się ostrzega, a na Koniec Konfederacyą 1733. obieranie Deputatow, Posłow y Ziemstwa salva voce vetandi nakazuiącą, niemogącym przestąpic tylu Praw, iak się oswiadczył, tak względem praerensae na czas następuiący pluralitatis wziął się ad referendum. A ponieważ Projekt sprawiedliwosci iest przeczytany, przeto za nalezytość osądziwszy, aby we Gdansku coraz powiększaiące bezprawia y zachodzące nie tylko na Szyprow ale y na Samychże panow uciązliwe praejudicata, tudzież inne wymyslnie w Taxie Towarow, Stanowieniu Miar, y podwyzszaniu Złota, a znizaniu monety dzieiące się absolutnosci zagrodzonemi zostały, oraz zuchwałosc targnieniem się na Osobę Jmc Pana Wilczewskiego Szambellana y na ow czas Deputata Chełminskiego z Obelgą Wolnego Narodu y ponizeniem charakteru, iako swiadczy Dekret w Trybunale Lubelskim Roku przeszłego zaszły, okazana promeritam sumat paenam, gdy pro executione tegoż Dekretu nikt iechać z Officyalistow

[468]

niemoże, aby Komissya seorsiva cum praescripto rigore naznaczona była, y wygotowany do niey Projekt w Ręku Jmci P. Wiskiego Posła znayduiący się przeczytanym został, instabat.

Jmc P. Wwda Sieradzki allegando, iż utraciwszy głos Wolny utraci się przykładem Rzymu y Wolność, gdy przez trzy dni upominaiący się o niegoż, nie miał go sobie pozwolonego y Projekta cum oppositione podpisanemi zostały, prawdzic się to intuit, ze Libertas libertate perit. A na Seymie teraznieyszym przepisawszy termin Electionis cum explicatione qualis, quimodo, et quando ma bydz futuras Regnans, oraz to w Klubę w prawiwszy, co ex orbita Legum wypadło, iż nietrzeba było Ministeriow nowemi opisywać Konstytucyami integraliter Statum evertere zdawaiącemi się exprimebat, wielkiey Krzywdy cum praejudicio Stanu Swieckiego dzianie się proponendo, że Jchmc XX. Biskupi przyznaią y uzurpuią sobie prioratum w zagaieniu Seymikow, ktorym lubo w Senacie pierwszeństwo iest pozwolone, in Regimen iednak saeculare nienalezy im się tam wdzierać, gdzie Wwdowie obligantur wszelki rząd utrzymywac. A iako Swiecki Stan nie

[469]

wdaie się w Jch Kapitulne Elekcye, tak aby nayprzod Jchmc XX. Biskupi bywali tylko na Seymikach iak Jch prawo obliguie dla tego tylko aby Religia uszczerbku iakiego niecierpiała, lecz nie dla tego, aby zagaiali nie wdzierali się w Obrządki Rad Saecularibus nalezące. Powtore aby Duchowienstwo Szlachty ex Possessionibus ad Spirituale judicium niepociągało, y zapozwane od Szlachcica w Sądzie Swieckim odpowiadało, iżby Stan Swiecki po Konsystorzach w Sprawach ad Religionem nienalezących niemiał racyi włoczenia y niszczenia się urgebat. Zas przeczytany o Sprawiedliwości Projekt in omnibus Contentis za niesprawiedliwy naganiaiąc, ad mentem Konstytucyi 1510. post cessum aut decessum Urzędnikow pod Elekcyą podpadaiących w 6. Niedziel Wwdom Jnnotescencye wydawać nakazuiącey, Wwdowie conserventur circa antiquam Legem, oraz dawne Prawa y zwyczaie w zględem Trybunałow, maneant in suo robore przy naprawie niektorych abusuum dopominał się.

Jmc P. Kasztelan Oswiecimski alleguiąc

[470]

ze w czym się na przewłokę skarzemy, w tymze samych sobie obwiniamy, et multi in cassum abiere, gdy przeczytany o sprawiedliwosci Projekt zatamowany iest inną materyą explicabat iak w 19. propozycyach nastąpione Delegacye do ułozenia onychze, gdyby porządkiem expedyowane były, iużby dawno in exitu Consiliorum zostały. Lecz kiedy nowa coraz zachodzi Materya, Projekt od kilku dni wniesiony ani konczonym, ani poprawionym, bo do zbierania Wotow na Seymikach trzeba ieszcze opisać Marszałkowi y Assessorom przysięgę, aby ie sprawiedliwie ad declarandam pluralitatem Konnotowali, podobno ku zarzuceniu intendit, bo wszczęta o Akademiach Kwestya co do Zamoyskiey Corki Krakowskiey trudnic by się nie powinna, gdy według dobrze opisuiącego Piaseckiego o wielkim Zamoyskim, scivit quale habicit Polonia Ducem Zamoiscium, nescitqualem habitura est Successorem, przezornie iak opisał, tak y ustanowił Ją accedente Rzepltey approbatione, a zatym iuż konaiuącemu Seymowi czasu zabierać wtrącaniem innych Ma-

[471]

teryi nieradząc, do ułatwienia tych, ktore sub primam weszły decicionem, anibat.

Jmc X. Biskup Kyyowski niby głosem Jmc Pana Wwdy Sieradzkiego ad respondendum commotus w zabranym głosie swoim czytał drukowaną mowę, iuż do tego Polskie Duchowienstwo przychodzic muszące explikuiąc, że z Jeremiaszem lamentowac potrzebuie Princeps Provinciarum facta est tribuno, allegabat Bullam Caenae Domini w te słowa: Excommunicamus et anathematisamus omnes et Singulos, qui Ordinationes fecerint, unde libertas Ecclesiastica tolliter Seu in aliquoleditur, vel depromitur, aut restringitur, aut Juribus, Ecclesiasticis praejudicutur. Zaś immunitatem Ecclesiasticam na dwoch zawieszaiąc Prerogatywach, iako to nayprzod, iż niewolno Osoby Duchowne pociągac do Sądu Swieckiego, Powtore, ze niewolno Dobra Duchownych obciązać Kontrybucyami rowno ze Swieckimi. Co do Prawa powszechnego Polskiego, ad duxerat Concilia, Lateranenskie, Kolonskie, Trydenskie, Autorow y Synod Prowincyalny Gnieznienski, a na ostatek Prawo Koronne 1578. o Poborze u-

[472]

stanowione do ktorego, kiedyby tego gwałtowna była potrzeba rownie a niewięcey nad Stan Rycerski, Stan Duchowny dobrowolnie, a nie z zadnego przymuszenia przyczyniać się miał. Zaś co do Prawa przyrodzonego Autorow Pisma z roznych mieysc zebrane, Stary Testament Lewitow y Kapłanow od podatkowania y Jurisdykcyi Swieckiey uwalniaiący przykłady et Sententias quiasdam ex Psalmis pro immunitate et libertate Ecclesiae depromptas iak longa serie wyliczał, tak ad sensibilitatem wszystkich niemal pociągnął, ze Jmc P. Dembinski Poseł Krakowski zaraz po skonczonym takowym głosie odezwawszy się temi słowy reposuit, iż quod est Caesaris, Caesari, quod Dei, Deo. Sam Chrystus w Ewangelyy czynić temu zadość powiedział.

Jmc P. Sweykowski Poseł Bracław. że ustawy Trybunałow zdaie się tendere ad pluralitatem illam, ktorą Jnstructione ma sobie ad referendum przepisaną, upominał się przy układanym sprawiedliwosci Projekcie, aby Wwdztwu Jego taż głosow większość do uczynienia o niey pozostałym w Domach Braci relacyi zostawiona była; Lecz pomiarkowawszy się, iż takowy postępek

[473]

mogłby ad praetendenda similia podobać pochop innym Wwdztwom; a Trybunałow rozdzielenie bez upewnienia niezawodnych deputatow stać się ze skutkiem tak uszczęsliwiaiącym, iak iest generalnie ządanym, niemoze ex deliberatione diligenter habita intuitu odstąpienia referencyi, wynalazł inny Sposob Satisfactionem Wwdztwu czyniący, iako to, aby pluralitate Deputaci na Seymiku w Winnicy obierani, lecz ut careant activitate impossessionati, Depedentes, Gracyalistowie y Arendowni Possessorowie, ktorych w tym Wwdztwie iest naywięcey. Powtore aby po Elekcyi Krola generalnie wszyscy produkowali prawa realem possessionem ewinkuiące Advenae, o ktorych godnosci pewnie wiedziec niemozna Nobilitatem suam wyprobowali, o przyięcie ułozonego w tym punkcie dla samegoż Wwdztwa Braclaws'go Projektu u Stanow dopraszał się y czytał go in Contenta aequalia iak się iuż namieniło.

Jmc P. Wwda Podlaski in contra Jmci X. Biskupa Kiowskiego głos zabrawszy iak zaraz ex abrupto zaczął verberare, że Pismami drukowanemi wycięczać inutiliter czasu niegodziło się,

[474]

z Cytowaniem Bullae Caenae Domini, y Exkommuniką do Koscioła udać się, a nie w Senacie rosposcierac Klątew nato, o czym czytany Sprawiedliwosci projekt naymnieyszey nie czyni wzmianki, należało się, gdy tenze Jmc X. Biskup Kiowski porwawszy się z Krzesła citato Cursu wyszedł z Senatu, tenże Jmc P. Wwda dalszy głos swoy nieco mollificando explikował się, iako pierwszy proponuiący Jchmc'om XX. Biskupom, aby aequaliter fructus z Ziemi ze Stanem Szlacheckim odbieraiący, et luculentius w dochody á Republica opatrzeni, chcieli Mu ulgę czynic w cięzarze podatkowania, nie tą myslą w zabranym przy Kwarcie glosie swoim chciał subsidium charitativum consiliare, zeby większą daniną nad Stan Swiecki obciązeni mieli racyą wyklinania, lecz tą intencyą co y dzis powtorzyć sądzili być za sprawiedliwosc, wniosł tę materyą, by Stan Duchowny dobrowolnie offiarować się raczył przez miłosc Oyczyzny y Braci swoich do takowego ad Onis przykładania się, ktore nie on Sam, lecz poddani Jego rownie iak Stanu

[475]

Rycerskiego zastąpic powinni są. Koncząc głos swoy unizaniem się Zkonfederowanym Stanom, aby Projekt o Sprawiedliwosci ante omnia został rezolwowanym, upraszał.

Lecz Xże Jmc Czartoryiski Poseł Wołynski do tegoż projektu głos zabrawszy quo ad pluralitatem Seymikow w nim wyrazonych expressit, że niemogąc im ulubionego odebrać zaszczytu in liberumVeto funduiącego się, gdy nie iest Panem Wwdztwa Swego, ale tylko tłomaczem posłanym na Seym teraznieyszy, przy związanych Ustach nie aprobuiąc teyże głosow większosci, ani z mieysca swego przeciwiaiąc się tym, ktorzy ią akceptować moc maią, chętnie przyimuiąc, co do Woiewodztwa swego Wołynskiego, aby interea circa antiquam formam zostało, wziął się ad referendum, a conalezy do całego projektu, to w nim superaddi rozumialby, aby kazdemu Wwdztwu był opisany czas wyrazny, w ktorym miesiącu, y iak długo ktore Wwdztwo sądzic się będzie miało. Na koniec zasby naymniey urazic niechcąc immunitatem Ecclesiasticam, to wyrazić sprawiedli-

[476]

wie musiał, iż zadney Jurisdykcyi takowey niema w ktorąby Duchowienstwo non involet, gdy nieraz praktykować się to evenit, że Grodom zarzucano Jnhibycye, a zatym aby opisano było, co ma Duchowienstwo sądzic, tudzież Dekret Ziemstwa Warszawskiego o Dziesięciny aby approbowanym został, dopraszał się.

Xże Jmc Prymas utwierdzaiąc pewnym to bydź bez wątpienia, że Kollizye między spiritualem et saecularem Status często przypadaią, aby Krol Jmc Przyszły zabiegaiąc wszelkim niechęciom wyznaczył Komissyą dla opisania Statui Spirituali porządku exercendae Jurisdictionis, dołozyć to in Pactis Conventis proposuerat.

Po między approbuiących te w niesienie Xcia Jmci Prymasa, Jmc P. Kasztelan Jnowrocłł. głos zabrawszy, chwałę Bogu oswiadczył, że po długich y odległych od rospoczętey materyi sprawiedliwosci utarczkach wracaią się Stany do Projektu ante omnia zakonczyć się winnego, w ktorym że podobno przepomniane iest przyimowane wszelkich Transakcyi, o doloże-

[477]

nie tego prosił podaiąc gotowy huncce ad Casum Projekcik.

Lecz skoro Mu odpowiedziano, iż to iest iuż wyrazonym w projekcie generalnym Jmc P. Małachowski Poseł Łomzynski głos intuitu pluralitatis zabrawszy, explicavit, aby kiedy w Sposobie Concludendorum Consiliorum podpisem Xcia Jmci Prymasa y Xcia Jmci Marszałka Utwierdzonym to tylko iest praecautum, aby Marszałek nie zawodnie obranym został, y Jzba Poselska z Senatem do wysłuchania iedynie Consilii Oeconomici Rachunkow, oraz obrania ad idem Consituim Komissarzow łączyła się cum facultate regressus ad utleriora liberu voce peragenda, Jemu tez to za złe od nikogo mianym niebyło, ze idąc przykładem innych Wwdztw tam Usta swoie kieruiących, dokąd Jch rozkaz pozostałych w Domu Braci dirigit, daną Jnstrukcyą, względem Ziemi swoiey na pluralitatem niezgadzaiącey się, bierze się ad referendum, niesprzeciwiaiąc się innym tegoz Xięstwa Mazowieckiego Ziemiom aliter dysponować się wymogom.

[478]

Jmc P. Trzebicki Poseł Brzeski Kujawski wyliczaiąc czego czeka z utęsknieniem od Seymu teraznieyszego Lud Polski, iako to wynalezienia sposobu do niezawodnego Obrad dochodzenia, wprowadzenia dobrego rządu w Kray dla zbogacenia y ubespieczenia iegoż, otworzenia mennic dla wprowadzenia dobrych pieniędzy, aby szczęsliwie, bespiecznie y spokoynie zył w potomność czasu, gdy post constitutum Consilium Oeconomicum, o monecie wcale zmianki zadney nieuczyniono, o Sprawiedliwosci trzeci dzien bez pozytku dysputa Konca nie bierze, podawał reflexionem, aby wielu Wwdztwom od dwoch set lat, pozniey od Sta, a naypozniey od kilku dziesiąt pozwalaiące Konstytucye pluralitatem miały dzis suam robur przez przyięcie tym potrzebnieysze, im pewniey rozdzielone Trybunały niezawodnych teraz wyciągaią Deputatow. A iako 3. Mieysca dla Prowincyi Wielko Polskiey nikomu nieszkodzą, a ubozszym przez blizszość pomocne, Krolestwa przez Ziazd nie ma iedno tylko

[479]

mieysce następywać maiący ozdobne będą, przeto aby w Poznaniu, Piotrkowie y Bydgoszczy Kadencye Trybunału sądziły się, o wysłuchaniu Projektu upraszał, Ktoren od Jmc P. Kraszewskiego Posła Jnowrocłł. przeczytany, aby Kadencya w Bydgoszczy á Festo S. Petri in Vinculis ad Festum S. Thomae podług opisania Regestru, ktore po ktorym Wwdztwo następować powinno, sądziła się, y dopiero na Koncu przez 8. dni Regestr Duchowny, na Ktorego Sprawy Duchownych więcey być nie ma nad Swieckich, y z tey Kapituły Deputat, o ktorey Sprawie res agitur, zasiadać niepowinien, brany był, praecavet, in caeteris do generalnego referuiąc się Projektu.

Jmc P. Wilczewski Poseł Wiski słysząc niektorych opponuiących się przeciwko sposobom Seymikowania, cytował Konstytucye electionem Deputatow per pluralitatem nakazuiące, a poźniey cytowane iako czytał, tak nieobserwował, aby dawnieysze znosiły, gdy głos tylko

[480]

ostrzegaiąc temu Jus vetandi chcą obesse, Kto pod processem zostaiący incapax iest wszelkiey funkcyi; Nieznayduiąc zas prawa pro libero Rumpo, aby Seymiki zrywane były, upraszał Jchmc PP. Wołynskich, aby Konstytucyą 1598 przyięli przy ktorey według exceptow Ziemia Wiska iak zostaie się, taką Jnstrukcyą Posłow obowiązuie, aby pluralitate wszelkie expediantur Obrady. Na ostatek zas in stando do Przeswietnych Stanow, aby Prowincyi Wielko Polskiey trzy Kadencye pozwolone były, tudzież Miasta Gdanska rozne wyliczaiąc bezprawia, iak kazdy w handlach szkodę ponosic musi, y wiele cierpiec przy niewolonym zostaie, tak aby temu złemu zabiegło się, y zgwałcona na Osobie Brata Jego Szlachecka dostoyność, skażona Trybunału powaga Skryptem od Gdanska scommatice wydrukowanym ocalona została, o czytanie Projektu na Komissyą w tey mierze ułozonego prosił, y oddał go Sekretarzowi Seymowemu.

[481]

Jmc Pan Piaskowski Poseł Wołynski branie się Wwdztwa Wołynskiego ad referendum nic nieszkodzic innym Wwdztwom pluralitatem akceptuiącym allegando, explikował się, iż na Seymiku Relationis wraz z Kollegami swemi dostatecznie przyłozywszy Wwdztwa, to referre Stanom na Seymie spodziewa się, iż nie tylko Deputatow, ale y Posłow pluralitate obierać kaze, gdy teraz Consilium Oeconomicu et bellicum ustanowione większey wyciągać będzie attencyi y liczby Posłow, bez ktorych przed tym mozna się było obeyisc.

Po tych głosach Xze Jmc Prymas odezwawszy się, y iż niepodobna zgadnąc do iakiego Celu zmierzaią Stany zabieraniem ustawicznych głosow, wyraziwszy, aby iezeli Projekt przeczytany ma być podpisany, lub nie przystąpic ad Turnum proposuit.

Gdy o to dopraszali się wszyscy Posłowie, tenże Xże Jmc Prymas zaczynaiąc Turnum do zagmatwaney in facie Stanow sprawiedliwosci Swiętey dwie kwestye naywiększą

[482]

sądząc byc przeszkodą, iako to iezeli na Seymikach pluralitate Votorum obierani być maią Deputaci, lub nie? powtore iezeli biorącym się ad referendum Posłom pozwolic teyze referencyi, albo nie, z mieysca swego radby utrzymac Trybunał przy Opisie Wielkiego Zamoyskiego; Ale kiedy w tenze Opis multi irrepsere abusus, tak dalece, ze pluralitate visum est podzielec go na Prowincye dla większey sitientium justitiam Satisfakcyi, condusit, aby dla pewnosci Sędziow pluralitate expediantur Seymiki Deputackie niedopuszczaiąc innym Referentiam, gdy po to na Seym wysłani aby radzili, ut sit bene Patriae.

Zaczęty na Xciu Prymasie Turnus kontynuował się do dziewiątey godziny tak dalece, ze iak Swiec potrzeba było, tak ich przynieść musiano, aby zebranych Kresek deklaracya nastąpiła; iakoż co do Senatorskich Wotow aby pluralitate Seymiki Deputackie odprawiały się Jmc X. Sekretarz Koron. declaravit 23. przeciwko 6. Co zas do Stanu

[483]

Rycerskiego Jmc P. Sekretarz Seymowy 78. przeciwko 44. y na tym Solwowana iest Sessya do dnia iutrzeyszego.