Sessya Trzecia

Die 10ma Mayy

[11]

Xiąze Jmc Marszałek w mowie swoiey expressit: Niech będą Naywyzszemu Niebios Rządcy dzięki nieskonczone, ze z tak dokładną odbrady teraznieysze kontynuią się sfornoscią, do czego gdy tym zywsza przychodzi Sentimentow iedność, proponował Jzbie, aby podeklarowanych Jchmciow Senatorow nastąpiła delegacya, Koncem Ktorey przyięcia z trzech Prowincyi, z Kazdey po 4. Posłow nominował, a Ci nominowani do Senatu zaszedłszy, y oczekiwanie Jzby Poselskiey doniosłszy, wraz z tymiż od Senatu na wczorayszey Sessyi deputowanemi powrocili, Ktorym Jchmciom Senatorom Xże JmcMarszałek gdy mieysce po między Woiewdztwa Krakowskiego Posłami wyznaczył, Oni na nimże zasiadszy, Kazdy z Nich z osobna w mianey mowie swoiey ukontentowanie Senatu z obranego zgodnie Stanu Rycerskiego Godnego Marszałka wyraziwszy, doniesli, iak okropna przez Smierc Krola Jmci iest Sytuacya, okropnieysza, Kiedy Woyska zagraniczne wkroczyły

[12]

czyły, nayokropnieysza, y nay załosnieysza, ponieważ w tym czasie Oyczyzna Rady potrzebuiąca widzi rozdwoione Synow Swoich Sentimenta, Ktore wysoka roztropność godnego, y od wszystkich ulubionego zreperować potrafi tym skuteczniey, im więcey Przeswietna Jzba Poselska w pilnym Senatu oczekiwaniu względem łączenia się z Nim zostaiąca zaprasza się przez Delegowanych.

Xiąże Imc Marszałek uczyniwszy podziękowanie Jchmciom Senatorom Jmieniem całey Jzby nieodwłocznie zadosyć uczynic Ządzom Senatu Starszych Braci oswiadczył się, aby tylko niektore okolicznosci ułatwienia w Jzbie Poselskiey wyciągaiące zaradzonemi zostały.

Jmc P. Łopacinski Stta y Poseł Mscisławski po wyisciu z Jzby Poselskiey - wyzey rzeczonych Jchmciow delegowanych Senatorow do Senatu, pierwszy raz, iako na przeszłych Sessyach nie przytomny głos zabrawszy, wyraził w nim powinszowanie Xciu Jmci Marszałkowi odebraney Laski Karmiąc się niepłonną nadzieią, iż ta

[13]

w Ręku tak wspaniałemi Sentimantami ozdobionego Dyrektora znayduiąca się pewnie podzwignie upadaiącą Oyczyznę.

Jmc Pan Tyminski Poseł Sandomirski naganiaiąc abusum libertatis przez powtorzone contra expressas Leges Oręza dobycie, aby podobne ausus in ultra niepraktikowały się, życzył ante omnia obmyslic Srzodki takowe, ktoremiby dostatecznie provideatur exekucya Prawa Winy na przestępcow rozkazuiącego, a Koncząc głos swoy, dodał y to, aby Woysko Zagraniczne in visceribus, Regni nie bez przykrości Obywatela znayduiące się obmysleniem przyzwoitych sposobow cofnąć się mogło z Kraju.

Jmc Pan Karczewski Podkomorzy y Poseł Czerski w głosie swoim wyraziwszy nayprzod użalenie z okazyi utraty Krola nieiednego ad satietatem

[14]

z zycia Jegoż uszczęsliwionego przenikaiące, Kontinuiąc dalszą Osnowę Mowy swoiey Zyczeniem quorum vis pros prosperrimorum przy Lasce Xiązęciu Jmci Marszałkowi, zakonczył ią radzeniem nayskutecznieyszego w tym czasie Jnterregni w uszczęsliwieniu Oyczyzny myslenia y czynienia, w ktorym Wolnosci tym lepiey prowidować się może, im pewniey Sine Principe zostaiemy, dodawszy recognitionem Xiązeciu Jmci Prymasowi pro cura et sollicitudine circa Bonum Publicum statecznie impensa.

Jmc Pan Szadurski Poseł Jnflandski sądząc bydz nieodwłoczne względem Prawa przyzwoitemi obostrzeniami ubespieczenia spieszenia, interea obstrictus vinculo Jnstrukcyi Swoiey, praecustodivit sobie, aby

[15]

partykularne Wwdztwa Swego: desideria mogł przed złączeniem się, Jzby Poselskiey z Senatem, promovere, securitatem privatorum funduiąc, y Bonu publicum allegando.

Jmc P. Skorzewski Poseł Wielunski alleguiąc utile Libertatis Liberum Veto, na wsparcie Prawa vetandi czytał Generalną Konfederacyą 1696. za Krola Jana III. ustanowioną, brzmieniem Ktorey pomienione Liberu Veto ut pupilla Libertatis iest ostrzezone; zyczył oraz regressum do Jzby dla łatwieyszego wnieyże Jnstrukcyi skutkowania.

Jmc P. Piaskowski Poseł Wołynski wnosząc indecentiam Jzby przez nieassistowanie Oneyże Chorągwi Węgierskiey z Prawa nalezące się, prosił Xcia Jmci Marszałka, aby, servando debitam teyże Jzby praerogativam za przywitaniem Senatu upraszał Xcia Jmci Prymasa, aby Ten o tęż cho-

[16]

rągiew z Ramienia swego do JW Jmc P=a Marszałka WKor. wysłał Koncem wrocenia oneyze dla przynalezytego iuż to z racyi bespieczenstwa, iuż też z okolicznosci nieumieyszania powagi, assistowania.

Jmc P. Bukowski Poseł Sanocki Jmci P=u Sandomirskiemu na wniesione naganienie y zniesienie abusus dobywania Szabel in sacra co libertatis praktykowanego respondendo, szedł za zdaniem Jegoż, że taz Swiątnica przedtym szczęsliwa Jnnym Narodom Prawa dawać, pewne powinna osobliwszym zaszczycać się bespieczenstwem.

Jmc P. Małachowski Poseł Łomzynski sądząc bespieczenstwo in arca publica przynoszące powagę mieysca, ządał po Xciu Jmci Marszałku, aby Warta Węgierska kazdym Obradom assistuiąca, a teraz przez JmP. Marszałka WK. cofniona nakazaną została za udaniem się do Niegoż Xcia Jmci Prymasa.

Jmc P. Wysłouch Poseł Brzeski inkonweniencye naganiaiąc, zabiezenia onymze zyczył.

Jmc P. Dluski Poseł z Jnfland Koron. powrotu z Jzby Senatorskiey do Poselskiey ządaiącym refu-

[17]

tando, obiasnił roznice względem Seymu Konwokacyinego, iż na pierwszym tantum unus, quantum mille valens, sprawiedliwie secundum libera Veto obstawac może przytym, co tylko wniesie, na teraznieyszym zaś pluralitas i concludens czyli pozwoli regressu z Senatu do Jzby Poselskiey lub nie? ducebit sensus innych Posłow Głos ten mianowicie obracaiąc do JPana Wielunskiego, na Koniec toteż sub altu całey Jzby judiciu podał, aby radząc o przyszłym Regnancie, nie Kogo innego, tylko Piastę Konfederacyą teraznieyszą ubespieczyć.

Jmc P. Małachowski Poseł Łomzyn. względem przyszłego Regnanta in sensu Jmc P=a Jnflandskiego odezwał się iż od Ziemi swey wraz z Kollegą nie tylko Jnstrukcyą, ale tez y przysięgą obowiązanym zostaie Polaka rodowitego Rządcą Berła Pols'go utrzymac, co Jchmc Posłowie prawie wszyscy rownymże oswiadczeniem confirmarunt.

Jmc P. Branicki Poseł Halicki intulit Jzbie, aby w złączeniu sięz Senatem, Warta Marszałkowska

[18]

powagą Xcia Jmci Prymasa wrociła się, in assistentiam.

Jmc P. Poniatowski Poseł Warszaw. odezwał się, że iako duch wolnoscią tchnący wyciąga wdzięcznosci, tak z tego powabu wdzięczny Jmc P=u Wielunskiemu za obstawanie circa Liberu Veto z mieysca swego dziękuie łącząc z Nim zdanie swoie w czasie własnie tym, w ktorym niektorzy odłączeni nie są przeszkodą JP=u Wielunskiemu do kontinuowania Obrad; A iako Prawo, zwyczay, y dawna pamięc chce miec za straż Przeswietney Jzby Poselskiey Wartę Marszałkowską, tak aby sensibilittem oneyże Xże Jmc Marszałek za oddalenie nietylko teyże Marszałkowskiey, lecz y Grodzkiey Warty Xciu Jmci Prymasowi wyrazaiąc, dopraszał się przy powitaniu Senatu o powrocenie tey assistencyi potrzebney dopominał się.

Jmc P. Mozyrski w głosie swym custodivit, aby po złączeniu się z Senatem mogł być wolny regress do Jzby Poselskiey względem ułatwienia w niey desiderioru Prowincyi Litt. Sądząc majore być Obrad accelerationem prze to gdy kazda Prowincya separatim radzic będzie o interessach swych nieczyniąca szczegulnej assistowania formy. Na tę illacyą cum approbaone oneyze odezwało się wielu Posłow,

[19]

lecz Jmc P. Bukowski Poseł Sanocki reposuit, że na Seymie Convocaonis nie iest zwyczay, aby Posłowie z Senatem złączeni wracali się do Jzby Poselskiey.

Jmc Pan Małachowski Poseł Sieradzki o straż naypierwey w głosie swoim mocnemi racyami upominaiąc się na ządanie powrotu z Senatu do Jzby Replikę daiąc, zyczył w tey okolicznosci uzyć Ordinem Turni.

Xiąze Jmc Marszałek pytał się w głos całey Jzby iezeli iest zgoda, a zatym wszystkich, aby in ulteriori expectatione niewytrzymuiąc Senatu, w zględem łączenia się Z Nim Jzby Poselskiey, przystąpic do czytania Woiewodztw Secundum Turnum.

Jmc Pan Gedroic Poseł Wilenski oswiadczaiąc się unum velle et sentire z Senatem, byle tylko miał campum upomnienia się ad mentem. Jnstrukcyi swoiey w zględem desideriorum Jmci X=a Bisku-

[20]

pa Wilenskiego, Kollegi Swego Jmci Pana Horaina y innych, tudziez denominacyi Regnanta, y Aukcyi Woyska.

Tandem gdy Xże Jmc Marszałek zaczął czytać Woiewodztwa juxta turnum, wszyscy Posłowie, a na Koniec y on Sam prowadząc Koło Rycerskie, weszli do Senatu, gdzie w mieyscie Ministerio przynalezytym zasiadszy, doniosł oczekuiącemu Xiązęciu Prymasowi y Senatowi wyrazaiąc dziękczynienie za staranność y czułosc około uszczęsliwienia Dobra publicznego, oświadczył się Jmieniem całego Koła swego Rycers'go to wszystko do zupełnego przywodzic w iednomyślnosci pod Węzłem Konfederacyi skutku z ofiarą Krwi, fortun y zycia samego, co tylko Przeswietny Senat względem ucalenia całey Rzplitey swobod, Praw y Wolnosci obwarowania sądząc nieodstępnie będzie. Naten głos Xże Prymas obszernie odpowiadaiąc, y nieszczęsliwosci z nieporządku na Oyczyznę spadaiące dowodnie remonstruiąc, chwalił oraz pomyslne z strony stanu Rycersgo Obrad początki, a do dalszych przełozeniem ro-

[21]

znych wotowanych potrzeb ratowania się zachęcaiąc, powinszowawszy temusz Stanowi Rycerskiemu godnego Laski Marszałka, ze względem przywrocenia Warty Marszałkowskiey na zadość uczynienie ządaniom Jegosz starania nieublizy, oswiadczył się, y na ten Koniec deputował do Jmc P. Marszałka W. Kor. Gdy Xże Jmc Prymas zakonczył głos swoy za daniem sobie głosu przeczytał Propozycye na Seym teraznieyszy z pod prassy drukarskiey w dziewiętnastu punktach wyszłe Jmc X. Sekretarz Koron. y na tym solwowana iest Sessya na dzien iutrzeyszy na godzinę 10. przez Samego Xcia Jmci Prymasa.