Sessya

Trzydziesta Piąta

d. 20. Junyy.

Gdy Jchmc PP. Krakowscy od usilnosci przydania Jch Wwdztwu dwoch Posłow, tudzież intuitu Koronacyi futuri Regnantis aby się koniecznie w Krakowie odprawiła, zupełnie odstąpili, y do powszechnego ządania, aby pro hac sola vice w Warszawie odprawiła się, a w nadgrodę iey w pierwszey Rzepltey potrzebie Seym Extraordynaryiny tamże złozonym

[555]

był za iak nayprętszym zruynowanego Zamku wyreperowaniem przychilili się, po zagaieniu dzisieyszey Sessyi czytany iest projekt względem sprawiedliwości dla Prowincyi Litt. ułozony, bespieczenstwo Seymikom waruiący, Podsędkow znoszący, a Sędziow Ziemskich aby kazde Wwdztwo czyli Powiat po dwoch sobie pluralitate votorum obierało, z tym ostrzezeniem, iż gdyby Podsedek ad praesens zyiącym znaydował się, tenze Sam na Sędztwo konfirmowanym, y drugi Mu przybranym został, przepisuiący; Na Seymiki aby z Kupami nieziezdzane, in locum Consiliorum w Pancerzach y Zbroynych Kaftanach przy Strzelbie nieprzybywano, zakazuiący: Prawa dawne aby co dwa Roki zaraz pierwsze post Michoelis w Roku następuiącym 1765. zaczynaiąc, okazywania niezawodnie po Woiewdztwach działy się, y ziezdzaiącey się na nie Szlachty przez Marszalka lub Chorązego Powiatu Regestr pisany, Wwdzie lub Kasztela-

[556]

nowi oddawany, zas przez tychze ad Acta Publica z podpisem podawany został, reassumuiący; Proces aby skrocony y poprawiony był cum relatione na Seym Coronationis, Komissarzow do Korrektury ex Senatu et Ordine Equestri wyznaczaiący; Kaptury aby do nich sub Jnterregno więcey Sędziow nad 15. w każdym Powiecie nieobierano, Zas Pisarz Ziemski aby Pioro trzymał, opisuiący.

Po Skonczeniu czytania takowego Projektu Jmc P. Wwda Pomorski, aby okazywanie ad normam Prowincyi Litt. etiam po Koronnych odprawiało się Wwdztwach, reassumptionem praw dawnych podanym eo nomine, projektem dopominał się. Jmc P. Kasztelan Kaliski aby intuitu okazywania przez Poznan. y Kaliskie Wwdztwa uchwalone w Srzedzie Laudum approbowane zostało sabjunxit desiderium swoich Woiewodztw Wielkopolskich.

Jmc P. Lasocki Poseł Gostynski nieunikaiąc Ziemią swoią od tegoż okazywania, o to tylko ins-

[557]

tabat, aby zaraz po Seymikach Terminum praescriptum miało dla siebie.

Gdy wielu o czytanie Konstytucyi, zas niektorych o głosy słyszeć się dały iedne drugim dopominania, Xże Jmc Prymas allegando, ze po projekcie sprawiedliwosci, ktory niemogł być negowanym dla Prowincyi Litewskiey, inne według danego á Constatibus słowa niepowinnyby znaydować mieysca, iako ządał na dniu wczorayszym aby Konstytucye bez czytania podpisanemi zostały, tak gdy temu dzis in Conserentyys wielu sprzeciwiło się, y stanęło conclusum, aby Tytuły tychze Konstytucyi czytane były, exquirebat sesnsum Statuum, iezeli iest zgoda do tegoż Konca przystąpic.

Zas Jmc P. Kossowski Poseł Brzeski Kujaw. aby zaniedbane po Wwdztwach Generały tak do Jstoty swoiey przywroconemi zostały, iak wychodzącemi na przed Seymowe Poselskie Seymiki Uniwersałami zawsze recomendantur, explikował potrzebę przywiedzenia tego do skutku,

[558]

iż kiedy tez Generały po Wwdztwach zachowane były, Seymy pewniey y prędzey konkludowałyby w Materyach pierwey na Generale u Wdztw roztrząsnionych, et in omnes Casus rezoluowanych. Jak prędko zas tez G'rały zaniedbanemi zostały, zaraz Seymy trudniey postępować zaczęły, y na Prowincyalne Sessye rozdzielać się sposob wiele czasu zabieraiący wynalazły, częstokroć bez Konkluzyi Seymu.

Potym głosie gdy się uciszyło, zaczął Jmc P. Sekretarz Seymowy czytać Konstytucyi same tylko Tytuły, lecz gdy daley o całych Konsytitucyi czytanie dopraszano się, zaś 12. godzina iuż była wcale wybiła, Sessya zalimitowana iest na drugą godzinę po obiedzie.

Po Południu gdy wszyscy convenerunt do Senatu Jmc P. Sekretarz Seymowy zaczął czytać Konstytucyą o bespieczenstwie wewnętrznym Konferencye z postronnych Dworow Ministrami nakazuiącą. A tu głos czytania Xże Jmc Prymas przerwawszym doniosł zgromadzonym Stanom, iż Rewers Ministrow na Tytuł Kro-

[559]

la Jmci Pruskiego Stanom danego, Ratyfikacya iest solenniter od Samegoz Jch Monarchy podpisana, et recentissimé przesłana.

Gdy przeto o przeczytanie iey instabant, przeczytana edociut iż 12. Junyy 1764. w Berlinie Krol Jmc Pruski własną Ręką podpisuiący się wiadomo Rzepltey czyni, że declarationem, ne agnitio Tituli Regis Prussiae sit damno Reipublicae a Ministris suis 20. Maji in praesenti Anno /:Ktora de Verbo ad verbum indicit:/ subscriptam ratam et gratam habens in wiolabiliter servarc et tenere Verbo Regio spondet.

Czytana iest daley Konstytucya o porządku Seymowania, Ktorey Jmc P. Kasztelan Wilenski primum intuitum chwaląc, głębsze Contenta naganiał, że na Wotowanie Marszałka etia Ci Kreski dawać mogą, ktorzy zle obrani in praesentia Arbitrow, nie mieliby activitatem, a będą ią mieli, kiedy taż Marszałka Seymowego Elekcya semotis Arbitris injungitur.

Na co Xże Jmc Prymas respondendo, ze kiedy podpisane Konstytucye Nowym znowu pod-

[560]

padac będą Kwestyom, to drugi Seym trzeba będzie zaczynać, prosił Jmc P. Kasztelana, aby nieraczył dalszego trudnic czytania.

A przeto wzięto do czytania Consilium Oeconomicum vin Commissionis habenis, do ktorego Xże Jmc Prymas 4. Senatorow iako to Jchmc PP. Płockiego y Jnowrocławskiego Wwdow.

Zas ze Stanu Rycerskiego Xże Jmc Marszałek Jchmc PP. Wielopolskiego Starostę Lanckoronskiego Krakowskiego, Xcia Jmci Staznika Koron. Sandomirsgo, Rzewuskiego Pisarza Koron. y Dzieduszyckiego Podkomorzego Halickich, Hryniewieckiego Miecznika Latyczewskiego Podolskiego, Piaskowskiego Woyskiego Włodzimirskiego Wołynsk'go, Kossowskiego Brzeskiego Kujaws'go, Trzebickiego Jnowrocławskiego, Szymanowskiego Wyszogrodzkiego, Małachowskiego Sttę Piotrkowskiego Sieradzkiego, Chądzynskiego Rozanskiego po 6. z kazdey Prowincyi rachuiąc.

Po wyznaczeniu tych Komissarzow chciał

[561]

Jmc Pan Sekretarz Seymowy czytać Cło Generalne, lecz ze o dalsze Komissyi Skarbowey czytanie dopominaiący się niepozwolili, zaczym Kontynuowana iest Konstytucya Komissyi, w ktorey gdy przyszło do tych wyrazeniow, iż taz Komissya Regenta y Pisarza Skarbowych postanowic ma Ludzi Zdolnych, odezwał się Jmc Pan Kuczynski Poseł Mielnicki aby dołozono Szlachtę Polską, allegando, iż pod Jmieniem Szlachcica etiam Niemcow miescic po Funkcyach ordynaryinie trafia się.

A Kiedy Xże Jmc Marszałek przeczył temu, daiąc racyą iż Projekt podpisany zamienił się w Konstytucyą corrigi teraz niemogącą, tenże Jmc P. Kuczynski Poseł Mielnicki o głos in stando, gdy Mu Xże Jmc Marszałek gniewaiąc się dać niechciał, intulit interlocutorié: ze Jmc P. Sekretarz Seymowy mogł mieć projekt inaczey ułozony y napisany, a inaczey w Konstytucyą zamieniaiąc go opuscił, iż Regent y Pisarze powinni bydź

[562]

Szlachta Polska osiadła y Katolicy. Naco Xże Jmc Marszałek z ferworem reposuit, iż Sekretarz przysiężę iako tak do Konstytucyi wypisał, iako był projekt podpisany. Zas Jmc P. Mielnicki tyle o illacyi swoiey przyięcie serio instabat, iż musiano dołożyc w Konstytucyi, że Szlachtę Polską osiadłą y Katolikow ustanowi Komissya za Regenta y Pisarza Skarbowych.

Gdy się ta Lukta zakonczyła, zaczęto czytać Cło generalne, do ktorego Jmc P. Glinka Łomzynski skoro zaczął się przymawiac aby quantitas od Łasztu Zboża do Gdanska płynacego dołonona była z decyzyi Stanow wypadaiąca, a nie z Mollifikacyi Komissyi Skarbowey solvi maiąca, za wyniesieniem się iegoż nie zyskać contra oppositiones niemogącego z Senatu do Stancyi, Jmci Panu Wwdzie Pomorskiemu do teyze okolicznosci zabrać głos pretenduiącemu Jmc X. Biskup Płocki negować zacząwszy gdy uwiedziony passyą słowami dotkliwemi reposuit Jmc P. Wwdzie, przyszło

[563]

po między temiż Senatorami ad tantam animositatem, że się wszczęła długa dysputa, y o Sąd na Jmci X. Biskupa Płockiego od Posłow Mazowieckich y Płockich dopraszanie się ruszyło wszystkich z mieysc swoich, tak dalece iż ledwie Jmc P. Wwda Pomorski za staraniem Xiąząt Jchmciow Prymasa, Biskupa Poznansgo, Wwdy Ruskiego, Kanclerza W. Litt. y innych przeproszony od pomienionego Jmci X. Biskupa Płockiego pozwolił na dalsze Konstytucyi czytanie, a w Konstytucyi Cła generalnego to dołozono, iż Statki Szlacheckie do Gdanska z Zbozem płynace po 2. Złote, a więcey nic nie maią płacic od Łasztu.

Gdy następowało czytanie Kwarty sprawiedliwey, Xże Jmc Prymas rekomendował Stanom Rzepltey Jmci P=a Gadomskiego Podkomorzego Sochaczewskiego do Berlina z denuncyacyą Smierci Krolewskiey iezdzącego, et eo intuitu czytany był projekt in Pactis Conventis warować maiący, aby futurus Regnans ra-

[564]

czył być pamiętnym na zasługi pomienionego Jmci P. Podkomorzego. Kiedy zas nie wszystkim się to podobało, aby Krol przyszły miał sobie przepisane Osoby, Ktorymby mimo innych Łaski swoie swiadczył, Jmc P. Jezierski Poseł Lubelski odezwawszy się, Jmc Pana Zapolskiego Pisarza Naywyzszego Skarbu Koron'go zalecał, aby też y on ze Skarbu Rzepltey mogł co profitować iako iemuż służący.

Po Kwarcie sprawiedliwey nastąpiło Pogłowne Zydowskie, zas po pogłownym Komissya Woyskowa Czyli Consilium Bellicu vim Commissionis habens, do ktorego Xże Jmc Prymas z Senatu Xcia Jmci Wwdę Ruskiego, Jmc P. Wwdę Podlaskiego, Jchmc PP. Poznanskiego y Kalis'go Kasztelanow, zas ex Ordine Equestri Xże Marszałek Jchmc PP. Wielopolskiego Koniuszego Koron'ego Krakowskiego, Branickiego Sttę Halickiego, Potockiego Sttę Glinanskiego Halickich, Bukowskiego Stolnika Sanockiego Ruskiego, Poniatowskiego Pod-

[565]

komorzego Kor. Głogowskiego Sttę Krynieckiego Bełzkich, Rydzynskiego Stolnika Poznanskiego Kaliskiego, Męcinskiego Sttę Wielunskiego z teyże Ziemi, Dzierzbickiego Łęczyckiego, Męcinskiego Sieradzkiego, Skarbka Brzeskiego Kujaws'go, Lasockiego Sttę Gostynskiego Posłow nominaverunt.

Po tey nominacyi kontynuowano dalsze Konstytucye iako to Skassowanie Komissyi Radomskiey o Mennicy y Monecie skassowanie Dekretu Trybunalskiego Lubelskiego względem Assessorskich Sądow. Jurisdykcyi Marszałkowskiey warunek, Deputacyą ad Pacta Conventa ubespieczenie Obrad, Osob w nie wchodzących, Ubespieczenie Miast, y Xięstwo Jnflanskie.

A potych gdy Xze Jmc Marszałek odezwał się aby zfatygowanego Jmci P. Sekretarza Seymowego mogł Kto w dalszym czytaniu wyręczyć, za zezwoleniem Stanow Jmc P. Nowicki Sekretarz Xcia Jmci Wwdy Ruskiego wziąwszy Konstytucyą względem akceleracyi sprawiedli-

[566]

wosci o Trybunałach napisaną, gdy ią zaczął czytać, kontinuował bez Kontradykcyi do potey, poki nie przyszło do Pisarzow, lecz skoro wszedł na ten punkt, że Pisarze z kazdych Wwdztw ziezdzać maią na pisanie Dekretow Wwdztw swoich salvo Moderno Terrestri Siradiensi Notaric, Jchmc PP. Rasciszewski Płocki, y Kossowski Podlaski, a przy nich y inni Posłowie żwawie okrzyknęli, aby takowa Salva przed tym nie dopuszczona y Swiezo w Konstytucyą wprowadzona wymazaną została; y gdy o to wszczęta Lukta dalsze czytanie zatamowała, a y Wieczor tez wcale zblizał się, Solwowana iest Sessya ob imminentiam Festi Smi Corporis Xti, na dzien Piątkowy scilicet na dzien 22. Junyy.