Prace ofiarowane Profesorowi Jerzemu Wisłockiemu 
pod red. Adama Bieniaszewskiego i Rafała T. Prinke 

Jerzy Kozłowski 

Najnowsze badania problematyki wychodźstwa polskiego z lat 1870-1914 do Zagłębia Ruhry 

[tekst] 
 
 

Grupa polskich górników wychodźców z Poznańskiego pracujących w kopalni König Ludwig w Recklinghausen w 1905 roku. W dolnym rzędzie siedzących, pośrodku starszy sztygar Andrzej Karpiński, pochodzący z okolic Krotoszyna (w okrągłej czapce). Wychodźcy ze wschodnich prowincji Prus w liczbie 1274 stanowili 52% załogi robotniczej tej kopalni.
 
Dom w Habinghorst-Rauxel zamieszkały przez polskich górników, udekorowany z okazji procesji świątecznej Bożego Ciała około 1905 roku. W tym domu mieszkał sztygar Andrzej Karpiński z rodziną.
 
Członek Towarzystwa Muzyczno-Dramatycznego w Mengede w mundurze Sokoła. Około 1910 roku.
 
Pozdrowienia od Towarzystwa Gimnastycznego "Sokół" z Mengede pod Dortmundem. Około 1910 roku.
 
Górnicy polscy w piwiarni w Mengede, około 1910 roku. Władze pruskie z dużą przesadą przypisywały wychodźcom polskim nadmierny pociąg do alkoholu, a w ślad za tym skłonność do poważnych ekscesów, lecz w rzeczywistości było inaczej.
"Vivat ars!" Sztuka teatralna pt. "Muzułmanie i Chrześcijanka" odegrana przez polskie Towarzystwo Muzyczno-Dramatyczne z Mengede około 1910-1912. Prezesem Towarzystwa i reżyserem był polski górnik z Poznańskiego Franciszek Pawlak (urodzony w 1888 roku, siedzący pierwszy z lewej).
 
Kapela polska w Mengede pod Dortmundem około 1910 roku. Dyrygent - Wincenty Stanis.
Polskie Koło śpiewu "Lutnia" w Langendreer w 1908 roku (założone 14 kwietnia 1902 roku) wokół swego sztandaru. W dolnym rzędzie od środka w lewo siedzą ks. Stefan Szymański (patron) i dyrygent Józef Terchowski.
 

 
Copyright 1998 by Biblioteka Kórnicka PAN and Centrum Elektronicznych Tekstów Humanistycznych